Wybierz zestaw ironów dla siebie – poznaj różne rodzaje żelaz

Irony to podstawa każdego zestawu golfowego. Bez nich żaden, nawet najbardziej początkujący, golfista nie wyjdzie na pole. Każdy musi je mieć – jednak z mojego doświadczenia jako fittera wynika, że spotkać golfistę-amatora, który ma dobrze dobrany i dopasowany do siebie komplet ironów nie jest wcale takie łatwe. W tym artykule postaram się podać garść praktycznych wskazówek, czym kierować się podczas kupowania ironów dla siebie.

Należy pamiętać, że nic nie zastąpi profesjonalnie poprowadzonego fittingu kijów golfowych, który pomoże znaleźć najlepsze parametry dla naszego zestawu. Dzięki urządzeniom pomiarowym doświadczony specjalista od doboru kijów jest w stanie zbadać Wasz swing i wybrać najbardziej optymalne rozwiązania.

Dwa kluczowe parametry kijów golfowych

Biorąc się za objaśnianie zasad dotyczących doboru ironów, warto zwrócić uwagę na dwa podstawowe parametry:

• wybaczalność, którą daje główka
• trajektorię lotu piłki, która powstaje po uderzeniu

Niezależnie od tego, jakimi metodami konstruktorzy to osiągają – kije można nazwać wybaczalnymi, kiedy powierzchnia na licu, którą można bez znacznej utraty kierunku i odległości uderzać piłkę, jest jak największa. Doskonale obrazuje to rysunek poniżej, gdzie mamy porównanie wybaczalnego kija oraz takiego, który na zbyt wiele błędów i uderzeń ‚off-center’ nie pozwala.

Wybaczalny kij golfowy

Kij golfowy dla bardziej doświadczonych graczy

Porównanie powyżej pokazuje dwa typy kijów golfowych. Kij z lewej jest bardziej wybaczalny, ponieważ projekcja idealnego punktu trafienia (tzw. sweet spot) na lico jest znacznie większa niż w przypadku kija po prawej. Oznacza to, że uderzenia trafione na przykład nisko na licu pierwszego kija nie stracą aż tyle wysokości a piłka golfowa nie straci aż tyle prędkości, co przy złym uderzeniu wykonanym kijem z prawej.

Środek ciężkości główki kija golfowego

Trajektoria lotu wynika natomiast z miejsca umieszczenia środka ciężkości w obrębie główki. Kije, które mają nisko i daleko od lica umieszczony środek ciężkości, z reguły, powodują uzyskiwanie wyższej trajektorii lotu piłki. To sprawia, że wolniej uderzający golfiści mają łatwość w „podniesieniu” piłki wyżej i osiąganiu lepszych odległości. Środek ciężkości bliżej lica daje z kolei lepsze, solidniejsze czucie i kontrolę nad lotem piłki, który przeważnie jest wtedy bardziej penetrujący.

Typy główek kijów golfowych i klasyfikacja ironów

Ilość kształtów i wariacji główek w zestawach ironów w ostatnich latach uległa znacznemu wzrostowi. Producenci prześcigają się w wymyślaniu coraz to nowych modeli, które mają przenieść naszą grę na zupełnie inny poziom. Warto uporządkować podstawowe typy konstrukcji główek i omówić, dla kogo będą najlepsze.

Blade – klasyczne kije golfowe

Najbardziej klasyczny z rodzajów główek, jakie można spotkać w ironach. Praktycznie od początków golfa, od ponad 500 lat, większość kijów jakimi grano były typu blade. Kiedyś kute przez kowali – dziś najczęściej przez prasy hydrauliczne.

Czym jednak charakteryzuje się iron typu blade? To bardzo smukła główka, wykonana z jednego kawałka metalu (czasem można spotkać też blade’y wielomateriałowe). Przy idealnym kontakcie z piłką zapewnia niesamowite, miękkie czucie i kontrolę. Tu jednak zaczyna się problem – nawet mało który zawodnik z czołówki zawodowych tourów gra dziś typowymi blade’ami… Aby w ogóle skorzystać z możliwości, jakie dają główki blade, trzeba być niesamowicie powtarzalnym w trafianiu w idealny środek lica. Ten typ główki przeznaczony jest dla wybitnych zawodników lub po prostu fanów kijów o klasycznym, pięknym wyglądzie. Wybierając kije typu blade trzeba się liczyć z tym, że wszystko jest w naszych rękach – kije nie za bardzo pomogą nam jeśli mamy słabszy dzień i zweryfikują nasze umiejętności na polu golfowym 🙂

Cavity back – irony dla doświadczonych golfistów

Z tym określeniem bardzo często można się spotkać w anglojęzycznych artykułach i opisach. Cavity to z angielskiego szczelina – i faktycznie, kije tego typu posiadają wycięcie za licem.

Muscle back lub hollow body – nowoczesne kije golfowe

Wraz z rozwojem technologii wytwarzania kijów, rozwinęła się zupełnie nowa grupa ironów. Te posiadające nieco więcej metalu w dolnej części główki są automatycznie bardziej wybaczalne i przez to dostępne dla większej liczby graczy – także bardzo dobrych amatorów. Dodatkowym technologicznym postępem, jaki dokonał się w ciągu ostatnich kilku lat są kije z pustym wnętrzem (ang. hollow body construction). Są one najczęściej wypełnione jest jakimś wysokoenergetycznym wkładem wstrzykiwanym pod ciśnieniem lub po prostu puste co daje inżynierom dodatkowe możliwości rozłożenia środka masy wewnątrz nich.

Rodzina kijów golfowych typu players irons

Kije typu blade, muscle back i cavity back można ogólnie nazwać z angielskiego – Players Irons. To kije dla bardzo wysoko aspirujących golfistów-amatorów lub faktycznie zawodowców. Przy ich zakupie (szczególnie z drugiej ręki, nie mając dostatecznej wiedzy na temat konkretnej specyfikacji danego zestawu) należy bardzo uważać, żeby nie wpaść w pułapkę niemożliwą do przejścia – zakupu profesjonalnych kijów, których nigdy nie będziemy w stanie opanować, bo będą po prostu za trudne na nasze amatorskie potrzeby i umiejętności.

Rodzina kijów golfowych TaylorMade P700 Series idealnie obrazuje przejście od konstrukcji typu blade, poprzez cavity backi do bardziej wybaczalnych konstrukcji typu muscle back i pustych w środku, wypełnionych pianką SpeedFoam.

Game Improvement Irons – kija dla początkujących i amatorów

Osoby lubiące zagraniczne opracowania często spotykają się z tym terminem (lub wręcz Super Game Improvement Irons). Pod tą enigmatyczną nazwą kryje się ni mniej – ni więcej tylko bardzo pojemna grupa ironów dla najliczniejszej populacji golfowej – golfistów amatorów.

Choć modeli na rynku jest bardzo wiele, to cechami wspólnymi tych kijów są:

• niski środek ciężkości, dający wyższą trajektorię lotu piłki
• powiększone lico, dzięki któremu zwiększa się wybaczalność
• szeroka stopka (ang. sole) – jako czynnik warunkujący osiągnięcie niskiego środka ciężkości
• często spotykane jest także wcięcie pomiędzy licem a tylną częścią kija

Oczywiście, w  grupie Game Improvement mogą zawierać się kije dla zupełnie początkujących, które gwarantują maksymalną łatwość gry, jak i konstrukcje dla bardziej wymagających golfistów, aspirujących do osiągania lepszych wyników. Każdy z producentów ma zazwyczaj 2-3 modele stricte dla amatorów, ponieważ jest to największy segment na rynku golfowym.

Jednym z ciekawszych przykładów bardzo przemyślanej rodziny Game Improvement irons jest oferta kijów golfowych Callaway w 2020 roku. Aż trzy modele serii Mavrik wsparte na jesieni czwartym, najbardziej wybaczalnym Big Bertha B21 zapewniają solidny wybór dla golfistów amatorów.

Jaki typ ironów wybrać dla siebie?

Pewnie po przeczytaniu całego artykułu wielu/wiele z Was zastanawia się jaki typ kijów golfowych w takim razie wybrać dla siebie. Odpowiedź na to pytanie dla mnie zawsze jest taka sama – wybierz się na fitting kijów i dobierz optymalną konfigurację dla siebie.

Oczywiście nie zawsze mamy możliwość, czas, ochotę skorzystać z usług profesjonalnych fitterów. Należy wtedy kierować się obiektywną oceną swojego poziomu gry. Wielu uważa za ten wyznacznik handicap, dzieląc wręcz oferty różnych producentów na dopasowane w odpowiednie ‚widełki’ handicapy.
Ja jednak jestem zdania, a moje wieloletnie doświadczenie jako fittera tylko to potwierdza, że ‚HCP nie gra’. Wasz HCP jest tylko cyferką, na którą składa się bardzo wiele czynników. Nieraz w swoim centrum fittingu widziałem zawodników z HCP 25, którzy naprawdę solidnie uderzali piłkę ironami. Trochę rzadziej, ale jednak, zdarza mi się też widzieć gracza z magicznym jednocyfrowym HCP, który z ironami radzi sobie dość średnio… Wszystko to potwierdza tylko regułę, że nie ma jednego złotego klucza w wyborze odpowiedniego modelu ironów ‚z katalogu’ – jedyna odpowiedzią jest fitting i optymalizacja.

Na koniec podzielę się tylko swoją, dość przewrotną, obserwacją. Uważam, że tak naprawdę większość z nas, golfistów amatorów, najlepsze wyniki osiągnęłaby kijami z segmentu Game Improvement. Bardzo często zdarza mi się spotykać doświadczonych golfistów z bardzo otwartym podejściem do swojej gry, którzy na fittingu lubią sprawdzić wszystkie możliwe opcje. Często okazuje się, że najlepsze wyniki osiągają właśnie nieco bardziej wybaczalnymi kijami. Oczywiście na pewnym poziomie w grę wchodzi też kwestia estetyczna – jak wygląda główka, czy dodaje nam pewności, czy nie jest za gruba itd. Jednak obiektywnie jestem zdania, że 70-80% golfistów amatorów najlepiej odnalazłoby się w grupie kijów Game Improvement.

W następnym artykule poświęconym ironom dam Wam kilka wskazówek, jak odnaleźć się w gąszczu modeli różnych producentów. Jak niejako ‚sklasyfikować się’ w odpowiedniej grupie golfistów dla odpowiedniego segmentu ironów.