Pewnie wielu z Was słyszało już określenie custom fitting. Części kojarzy się to pewnie z czymś niezwykle zaawansowanym, niezrozumiałym i zarezerwowanym tylko dla najbardziej doświadczonych golfistów. W tym artykule chciałbym poszerzyć Waszą wiedzę z tego zakresu oraz obalić kilka mitów na temat doboru kijów golfowych.
Custom fitting to angielska nazwa, którą w języku polskim najtrafniej zastępują określenia typu dobór sprzętu „na miarę”. W tę kategorię wchodzi bardzo wiele, mniej lub bardziej zaawansowanych, czynności, pomiarów i analiz, które pozwalają na wybranie kijów golfowych, które w najlepszym stopniu będą odpowiadały predyspozycjom fizycznym, motorycznym czy charakterystyce gry danego golfisty lub golfistki.
Dlaczego jest to ważne a także coraz modniejsze i popularniejsze wśród graczy na każdym poziomie? Mówiąc wprost, bez zbędnego owijania w bawełnę – praktycznie wszyscy producenci sprzętu chcą dziś sprzedawać swoje wyroby jak najszerszej grupie odbiorców. Aby to było możliwe, kije golfowe dziś produkowane muszą odpowiadać możliwie najbardziej szerokiemu spektrum golfistów. Stąd duża standaryzacja sprzętu, który ja osobiście określam najczęściej (absolutnie bez negatywnego podtekstu) jako „kije z półki”.
Jednak prawda jest taka, że każdy golfista czy golfistka jest inaczej zbudowany(a), posiada różne umiejętności i preferencje, a także swój unikalny styl gry czy cele do osiągnięcia na polu. Dlatego, choć sprzęt dziś produkowany, odpowiada sporej grupie golfistów, nawet bez żadnych dodatkowych zmian specyfikacji, to nie dla każdego jest zawsze wyborem numer jeden, optymalizującym osiągane wyniki, czy też po prostu dającym największą przyjemność z gry.
Fitting tylko dla zawodowców?
Wielu kojarzy custom fitting jako rzecz zarezerwowaną głównie, jeśli nie dla typowo zawodowych golfistów, to na pewno dla bardzo dobrze grających. Tak, to prawda, że na najwyższym poziomie gracze nie daliby rady osiągać takich rezultatów, gdyby nie korzystali z indywidualnego podejścia do swojego sprzętu. Jednak zorientowane na konkretnego gracza dobieranie kijów ma korzystny wpływ nie tylko na bardzo doświadczonych golfistów. Także amatorzy i początkujący mogą zyskać znaczącą przewagę na polu używając idealnie dopasowanego dla siebie kompletu. Tym, co różni zawodowców od amatorów może być, tak naprawdę, cel w jakim custom fitting jest wykonywany. O ile bardzo dobrzy gracze za sprawą indywidualnie dobieranych kijów poprawiają głównie niuanse swojej gry (np. zyskując większe o kilka metrów skupienie wykonywanych uderzeń), o tyle amatorzy mogą zyskać jeszcze więcej. Od wyleczenia slice'a, przez znaczne wydłużenie odległości, do wyprostowania i ustabilizowania swojej gry kijami typu drivery.
Fitting to prawie kosmiczna technologia?
Kolejny skojarzeniem wśród wielu golfistów jest to, że custom fitting jest bardzo skomplikowaną rzeczą, którą mogą przeprowadzić tylko specjaliści przy pomocy bardzo zaawansowanych technologicznie urządzeń. To stwierdzenie jest częściowo prawdą - częściowo mitem. Moim zdaniem, w kwestiach wymagających dość specjalistycznej wiedzy i doświadczenia, lepiej jest „oddać się” w ręce specjalistów, którzy znają się na swoim fachu, niż korzystać z pomocy nawet lepiej grających golfistów. Często słucham różnych historii golfistów, którzy ulegając namowom kolegów z klubu kupują sprzęt o jakieś specyfikacji, a potem szukają pomocy, bo nie potrafią nim grać tak dobrze jak na przykład swoim poprzednim kompletem.
Przeprowadzanie fittingu jest specyficznym rodzajem doradzania i nawet mający najlepsze chęci znajomy może nie mieć wystarczającej wiedzy, żeby podpowiedzieć nam najlepszą opcję. A tu potrzebna jest wiedza nie tylko z zakresu „jak grać w golfa” - również z zakresu fizyki, materiałów a pomocne bywa i doświadczenie trenerskie. Dlatego dobry golfista może, ale nie musi być dobrym „fitterem” (czyli osobą przeprowadzającą profesjonalnie fitting). Również nie każdy trener ma odpowiednie predyspozycje, aby przeprowadzać fitting na najwyższym poziomie.
Co do zaawansowania technologicznego custom fittingu. Podobnie jak w wielu innych dziedzinach sportu – takie zindywidualizowane podejście wśród amatorów miało swój początek w zmaganiach zawodowych golfistów. Dzisiejszy fitting ma swoje początki na zawodowych turniejach kilka-kilkanaście dekad temu. Wtedy raczej nikt nie myślał o super-szybkich komputerach, radarach śledzących lot piłki golfowej czy innych analizatorach, niemalże, jak ze sterylnego laboratorium. Najlepszym przyjacielem fitterów doradzających największym gwiazdom golfa sprzed lat było doświadczenie, wiedza, a także kilka mało dziś kojarzących się z zaawansowaniem technicznym przyrządów pomiarowych. Dzisiejsze centra fittingu oferują niezwykle skomplikowane analizy, które, paradoksalnie, odstraszają część golfistów (oczywiście, koszt takich przyjemności też robi swoje). Warto zaznaczyć, że nawet bez zaawansowanych urządzeń pomiarowych fitting ma sens, a wprawne oko doświadczonego doradcy będzie w stanie po kilku uderzeniach i rozmowie z danym graczem zaproponować co najmniej kilka opcji ulepszających grę. Naturalnie, im więcej zaawansowanej technologii, tym lepsze mogą (ale nie muszą) być wyniki i poprawa dzięki nim osiągnięta. Najnowocześniejsza technologia nie jest jednak na pewno warunkiem koniecznym dla przeprowadzenia udanego fittingu.
Jak dobrać shaft i dalej uderzać?
Często fitting kojarzony jako tożsamy z wyborem odpowiedniego rodzaju shaftu, głównie po to aby dalej uderzać. Istotnie, shaft jest bardzo ważną częścią każdego kija (dość powiedzieć, że blisko połowa ceny dzisiejszych driverów z najwyższej półki to sam shaft). Profesjonalny i wszechstronny fitting nie ma jednak tylko na celu dobranie shaftu do drivera, którym będziemy uderzać pod 300 metrów. Równie często ważniejsze od odległości mogą być zwiększenie powtarzalności, wyprostowanie uderzeń, poprawa czucia przy krótkiej grze. Krótko mówiąc, często chodzi po prostu o sprawienie, żeby gra w golfa przestała być dla amatora lub amatorki źródłem niepotrzebnych frustracji, a zaczęła być bardziej przyjemna, dostarczająca więcej pozytywnych wrażeń i zadowolenia. Najważniejsze jest to, że profesjonalny fitter powinien sam swoim krytycznym okiem ocenić aspiracje danego golfisty i doradzić coś, co czasem może nie spotkać się z pełną aprobatą (np. „przestań szukać dodatkowych 15 metrów dalej driverem, skoro towarzyszy temu dodatkowe 10 metrów, ale w kierunku prawo-lewo”). Zatem golfista przystępujący do sesji fittingowej może mieć różne cele i przy pomocy doświadczonego doradcy, spróbować je osiągnąć.
Ile to kosztuje?
Niezależnie od tego, czy fitting jest darmowy, czy kosztuje kilkaset (nawet tysięcy) złotych – po jego zakończeniu trzeba zmieniać kije do golfa. To kolejny mit, który równie dobrze jak poprzedni powstrzymuje wielu golfistów przed zapisaniem się na sesję fittingową. Trzeba to jasno powiedzieć – po fittingu nie musisz kupować całkiem nowych kijów! Kropka. Jeśli po skończonym fittingu ktoś powie Ci „musisz kupić ten zestaw w takiej specyfikacji i nic innego nie wchodzi w grę” to jest to po prostu zakamuflowany sprzedawca (najczęściej konkretnej marki golfowej), a nie prawdziwy fitter. Przy pomocy profesjonalnych maszyn można bowiem bardzo często i przy kilkakrotnie niższym koszcie dostosować posiadany już sprzęt do wyników sesji fittingowej. Prawdą jest, że nie zawsze da się to zrobić – czy to ze względów technicznych konstrukcji kijów albo ogromnej rozbieżności specyfikacji pożądanej od tej, którą wyjściowo dysponujemy. Jednak bardzo często zwykła zmiana długości, grubości gripu, wyważenia czy trochę bardziej zaawansowane, operacje typu inny shaft czy zmiana kątów łopatek ironów może dać równie dobre rezultaty niż zakup najnowszego zestawu kijów. Jeśli więc jesteś jakoś szczególnie przywiązany(a) do swojego zestawu lub po prostu nie chcesz inwestować w nowy sprzęt to pamiętaj, że nie musisz tego robić, żeby grać sprzętem idealnie dopasowanym dla Ciebie.
Mam nadzieję, że tym artykułem udało mi się obalić kilka stereotypowych i dość powszechnych mitów na temat indywidualnego doboru kijów golfowych na miarę – w skrócie: custom fittingu.
