Rodzaje kijów golfowych

Spis treści

1. Kije do golfa – dlaczego w torbie do golfa powinno być 14 kijów golfowych?
2. Ekwipunek - jedna z podstawowych reguł gry w golfa
3. Rodzaje kijów golfowych - krótki opis
4. Czternaście kijów w torbie do golfa - rodzaje i zastosowania
5. Na co zwracać uwagę przy wyborze różnych rodzajów kijów golfowych
6. Driver - najdłuższy z kijów golfowych w torbie
7. Irony - największa grupa kijów golfowych w torbie
8. Wedge - kije golfowe do precyzyjnej gry w okolicach greenu

Kije do golfa – dlaczego w torbie do golfa powinno być 14 kijów golfowych?

Golf jest dyscypliną sportową, w której niezwykle ważną rolę odgrywają reguły oraz etykieta. Reguły tej gry są publikowane na stronie R&A, czyli Royal and Ancient Golf Club of St Andrews. Jest to jeden z najstarszych klubów golfowych, zlokalizowany w Szkocji, a dokładnie w St Andrews w Fife. Jest uważany za ojczyznę golfa. Powstał jako Stowarzyszenie golfistów z St Andrews w 1754 roku. Stowarzyszenie w roku 1897 skodyfikowało reguły gry w golfa.

Ekwipunek – jedna z podstawowych reguł gry w golfa

Aktualizacje reguł gry w golfa oraz wszelkie interpretacje zasad są dokonywanie przez R&A we współpracy z USGA. United States Golf Association to narodowe stowarzyszenie pól golfowych, klubów i obiektów w Stanach Zjednoczonych, będące zarazem organem zarządzającym golfem w Stanach Zjednoczonych i Meksyku. R&A przy współpracy z USGA oraz po konsultacjach z golfistami ze wszystkich zakątków świata dokonują modernizacji reguł gry w golfa. Jedną z najważniejszych reguł gry w golfa jest zasada dotycząca ekwipunku golfisty, czyli wszystkiego związanego ze sprzętem dozwolonym na polu golfowym. Zgodnie z tą normą zawodnik musi korzystać z kijów i piłek o specyfikacjach określonych w przepisach. W turnieju w torbie do golfa może znajdować się maksymalnie 14 kijów. Nie można wówczas zastąpić takiego sprzętu jak kije golfowe, nawet jeżeli się uszkodzą lub zgubią. Kije różnią się od siebie długością, wagą, kształtem główki oraz nachyleniem lica, które decyduje o torze lotu piłki. Wszystkie parametry kijów, które mogą być użyte w grze zgodnie z regułami R&A, są opisane w załączniku do tychże reguł. Załącznik zawiera także listę kijów spełniających bądź niespełniających wymagania reguł. Każdy nowy model kija golfowego, wypuszczany na rynek musi przejść swoistą ‘certyfikację’ aby trafić na listę dozwolonych.

Rodzaje kijów golfowych - krótki opis i rekomendacje użycia

Driver

Najdłuższy kij golfowy przeznaczony do pierwszego uderzenia z tee na każdym dołku, umożliwiający uzyskanie maksymalnej odległości

Fairway wood

Kij golfowy używany do długich uderzeń zarówno z tee, jak i z fairwaya, idealny do osiągania znacznych odległości

Hybryda

Kije golfowe łączące cechy ironów i fairway woodów, używane do uderzeń na średnie i długie dystanse, często bywa zamiennikiem najdłuższych ironów w torbie golfisty

Irony (żelaza)

Kije golfowe przeznaczone do precyzyjnych uderzeń na średnie odległości z różnych powerzchni, zarówno z fairwaya, jak i roughu

Wedge (ogólnie)

Kije golfowe zaprojektowane do krótkiej gry i precyzyjnych uderzeń wokół lub w bliskiej odległości do green'u lub z trudnych pozycji, takich jak bunkier z piaskiem czy wysoka trawa.

Sand wedge

Wedge z dużym kątem nachylenia główki (loft'em), używane głównie do uderzeń z bunkra oraz krótkich lobbów wokół green'u

Gap wedge

Wedge o kącie nachylenia pomiędzy pitching wedge a sand wedge, używany do uderzeń na średnie odległości oraz precyzyjnych strzałów wokół green'u

Lob wedge

Wedge z bardzo dużym kątem nachylenia, używany do wysokich, krótkich uderzeń, pozwalających na szybkie zatrzymanie piłki na greenie po jej opadnięciu

Putter

Kij golfowy, którym piłeczkę golfową uderzamy wyłącznie po ziei, przeznazcony do uderzeń na greenie, służący do <<wtoczenia>> piłki golfowej do dołka

Czternaście kijów w torbie do golfa – rodzaje i zastosowanie

Torba golfowa mieści czternaście kijów, co wydaje się liczbą dość sporą, jednak po bliższej analizie okazuje się, że wcale tak nie jest. Każdy kij służy do wykonania innego uderzenia i posłania piłki na inną odległość. Jakie więc kije powinny znajdować się w ekwipunku golfisty? Jest kilka grup kijów. Woody to kije, którymi uderza się piłkę najdalej. Są najlżejsze, najdłuższe, mają powiększoną główkę, lico natomiast nachylone pod niewielkim kątem. Podczas gry używa się zazwyczaj dwóch lub trzech sztuk kijów typu wood. Najlepsi i zaawansowani gracze uderzają piłkę tymi kijami na odległość nawet ponad 300 metrów. Podstawowym, najdłuższym i najokazalszym kijem w tej grupie są drivery. Używa się ich do wybijania piłki golfowe z obszaru tee na możliwie najdalszą odległość w celu wyrobienia sobie jak najlepszych warunków do kolejnego uderzenia. Kolejna najliczniejsza grupa kijów to irony (nawet do 10 sztuk w torbie golfisty), czyli tzw. „żelaza”.

Wszystkie kije z grupy ironów różnią się nieznacznie – przede wszystkim długością. W efekcie różnica polega na tym, że piłka uderzona z tą sama siłą, ale innym kijem, leci na różne odległości. Im niższy numer kija, tym dalej piłka leci.

Dłuższy kij ma mniejszy kąt nachylenia główki, dzięki czemu piłka leci dalej. Każdy kolejny kij powinien posyłać piłkę około 10 metrów dalej niż poprzedni. Ironami uderza się na odległości 100–200 metrów. Kolejny kij, który powinien znaleźć się wśród wspomnianych czternastu, to putter. Putter jest to specjalny kij do uderzeń na greenie, po którym piłka nie leci w górę, a toczy się po polu. Kij ten uważany jest za najważniejszy w torbie golfisty. Jest to jedyny kij, którego używa się na każdym dołku przynajmniej jeden raz. Ostatnią podstawową grupą kijów golfowych to kije golfowe wedge. Wyglądem przypominają irony, ale mają nieco bardziej pochylone lico, by uderzać piłkę wyżej i bliżej. Są to więc idealne kije do posyłania piłki wysoko i na małą odległość. Uderzając piłkę tym kijem, trzeba pamiętać, że zatrzyma się ona zaraz po uderzeniu. Najczęściej gracze mają w torbie dwa kije tego typu, choć zdarza się, że niektórzy mają ich nawet cztery. Wyróżniamy trzy podstawowe rodzaje wedge’ów i są to: pitching wedge, które służą do wybijania piłki z trawy, sand wedge, które służą do wybijania piłki z piasku, oraz lob wedge, dzięki którym piłki wybija się wysoko i na niewielką odległość. Poza tymi podstawowymi kijami, których obecność w torbie golfowej jest wręcz niezbędna, warto wspomnieć o coraz bardziej popularnych hybrydach, które wyglądają jak połączenie ironów i woodów, natomiast używa się ich zamiast długich ironów do dość dalekich uderzeń.

 

Na co zwracać uwagę przy wyborze różnych rodzajów kijów golfowych

 

• Poszczególne grupy kijów golfowych wybiera się (a przy najmniej powinno) z pomocą profesjonalnego fittera na podstawie różnych rodzajów danych.
• Bardzo dobrym pomysłem przed zakupem nawet swojego pierwszego zestawu golfowego jest skonsultowanie się z osobą, która na doborze sprzętu golfowego zna się lepiej niż przeciętny trener golfa (którego zadaniem jest uczyć, a nie znać się na kijach golfowych i ich aspektach technicznych). Takie wsparcie zapewniamy w naszym sklepie golfowym - zarówno internetowym jak i punktach stacjonarnych i centrach fittingu.
• Przede wszystkim trzeba określić rolę jaką ma w naszym zestawie pełnić określony kij lub grupa kijów. Postaramy się nieco przybliżyć temat i podać najważniejsze aspekty, którymi należy się kierować szukając i wybierając kije golfowe dla siebie.

 

Driver - najdłuższy z kijów golfowych w torbie

Jeden z najbardziej lubianych przez wielu golfistów kijów to driver, służący do pierwszego i najdłuższego uderzenia. To co czyni go tak popularnym i ikonicznym kijem - odległość - często jest zmorą golfistów. Bowiem nie jest wcale tak łatwo dobrze dobrać a jeszcze trudniej uderzyć tym kijem golfowym.

Wielkość główki drivera

Bardzo ważne jest, aby kierować się wybaczalnością jeżeli jesteśmy na początkowym etapie swojej przygody z golfem. Większość główek driverów ma dziś maksymalną dopuszczoną przepisami golfowymi pojemność 460cc (centymetrów sześciennych). Natomiast ciągle można jeszcze spotkać kije o mniejszych główkach - te od razu dyskwalifikujemy, gdyż na dzisiejsze standardy są to kije dosłownie 'zawodowe' - mogą też zawodowo utrudnić nam rozwój i sprawić, że długa gra będzie katorgą a nie przyjemnością. Tylko i wyłącznie golfiści o dużych umiejętnościach trafiania powtarzalnie w piłkę golfową powinni szukać rozwiązać z mniejszymi główkami drivera - a i to doradzamy robić wyłącznie pod okiem doświadczonego fittera oraz 'podpięci' do radaru, który pozwoli wyłapać niuanse i określić zalety i wady mniejszej główki kija golfowego typu driver.

Długość shaftu drivera

Większość driverów jakie producenci sprzętu golfowego oferują 'z półki sklepowej' (czyli w naszym slangu - stockowych driverów) ma długość około 45.5 cala. Nie jest to nic zadziwiającego dopóki nie zestawimy tego ze średnią długością drivera używaną na PGA Tour - która ostatnio wzrosła do ok. 44.5 cala, podczas gdy jeszcze kilka lat temu utrzymywała się na poziomie 43.5 - 44.0 cale. O czym to nas informuje? Ano o tym, że jeśli najlepsi golfiści na planecie używają krótszych kijów golfowych typu driver to jest to z jakiegoś powodu. Tym powodem jest fakt, że krótszym driverem (przeważnie - słowo klucz) gra się łatwiej i bardziej powtarzalnie niż przesadnie długim. Podczas tysięcy sesji fittingowych jakie przeprowadziliśmy zaobserwowaliśmy ważną prawodłowość - korzyść ze zwiększenia długości drivera często jest wśród amatorskich golfistów niweczona przez trudność i gorszą jakość trafienia w piłkę golfową, która nie leci wcale dalej mimo że zyskamy kilka mil na godzinę prędkości swingu. Dlatego warto zwracać uwagę na długość drivera - jeśli nie mamy możliwości skorzystać z profesjonalnego fittingu to zawsze warto przynajmniej wspomnieć obsłudze sklepu na jakim poziomie jesteśmy i jakie mamy oczekiwania od swojej gry driverem.

Waga, twardość i rodzaj shaftu do drivera

Na ten temat można napisać książkę (i to niejedną). Faktem jest, że każdy golfista jest inny, ma inne oczekiwania i inną technikę - dlatego nie ma jednego rozwiązania na rodzaj shaftu do drivera. Choć na pewno znajdą się specjaliści, którzy po dwóch swingach są Wam w stanie 'dobrać' shaft do drivera - nie dajcie się zwieść tego typu radom. Aby odpowiednio wybrać shaft do tego kija golfowego trzeba naprawdę skorzystać z profesjonalnej pomocy specjalistów od fittingu, gdyż większości niuansów nie jest w stanie zaobserwować ludzkie oko. Waga shaftu może mieć wpływ na prędkość uderzenia (i to nie zawsze w kierunku powszechnie uznanym za logiczny - czyli nie zawsze lżejszym uderza się szybciej). Może także wpływać na jakoś trafienia a nawet kierunek uderzenia. Nie jest celem tego krótkiego opracowania opisywanie wszystkich zależności - a jedynie zwrócenie uwagi, że waga shaftu, a także jego sztywność ma niebagatelne znaczenie dla dobotu drivera.

Loft czyli kąt główki drivera

Kluczowe znaczenie dla dystansu ma loft, czyli kąt główki drivera. Bardzo prosta zasada jest taka, że im większy loft tym wyżej leci piłka golfa - i tym bardziej driver przeznaczony jest dla golfistów o mniejszej prędkości swingu. Jest to jednak bardzo ogólna zasada - i nie sprawdza się zawsze. Czasami nasza technika (na przykład bardzo ujemny kąt natarcia na piłkę golfową) sprawia, że nie możemy grać wybitnie wysokim loftem nawet z małą prędkością swingu, gdyż zaburza to lot piłki (np. powoduje ogromną nadmiarową rotację wsteczną). Jeśli nie mamy możliwości przetestować różnych opcji, to większość driverów ma dziś opcje regulacji loftu - doradzamy wtedy wybór 'bezpiecznej' wartości loft w granicach 10 stopni. Głównie dlatego, że można ją najczęściej regulować w zakresie aż od dwóch stopni w górę do dwóch stopni w dół (u różnych producentów regulacja może się nieco różnić).

Irony - największa grupa kijów golfowych w torbie

Żelaza są najbardziej licznie reprezentowaną grupą kijów w torbie golfisty. Klasyczny zestaw żelaz składa się z sześciu kijów - od numeru 5, następnie 6, 7, 8, 9 - potem PW, którego zaliczamy w naszej nomenklaturze do ironów (o ile jego główka jest typu 'ironowego' a nie jest klasycznym wedge). Irony dobiera się jako zestaw - nie dobieramy poszczególnych parametrów indywidualnie do każdego kija (przynajmniej 99% golfistów nie potrzebuje tego typu indywidualnego doboru - może poza loftem w poszczególnych kijach w ramach zestawu).

Rodzaj główki irona

Najważniejszym wyborem, przed którym stajemy jest rodzaj (rodzina) główek ironów, jaka będzie nam najbardziej sprzyjała. Jeszcze bardziej niż w przypadku driverów - różne typy główek ironów są albo bardzo wybaczalne - albo przeznaczone wyłącznie dla golfistów z najwyższymi umiejętnościami trafiania w piłkę. Wybór rodzaju główek ironów jest zatem kluczowy dla niemal połowy uderzeń jakie będziemy wykonywać na polu golfowym. Tak więc warto poświęcić mu chwilę.

 

Największa rodzina główek ironów na rynku to obecnie główki game improvement - bardzo wybaczalne, nastawione na korygowanie efektów popełnianych przez amatorów błędów.

Główki te mają szeroki spód i najczęściej są nieco większe niż główki skierowane dla profesjonalnych golfistów. Różne technologie w nich zastosowane sprawiają, że nawet jeśli nie trafimy piłki golfowej idealnie centralną częścią łopatki irona - poleci ona prosto i daleko. Każda marka golfowa ma w swojej ofercie minimum dwa modele (często więcej) takich żelaz, którymi gra będzie sprawiała przyjemność a nie będzie udręką. Warto więc na początkowym etapie szukać kijów golfowych oznaczonych właśnie jako 'wybaczalne'. W pózniejszym etapie na pierwszy plan powinien wysuwać się fitting i profesjonalny dobór parametrów główek na podstawie twardych danych z radaru golfowego.

 

Shaft - waga i długość

Niebagatelną rolę przy zestawie ironów, gdzie każdy kij ma inną długość, spełnia shaft. Jego długość można mierzyć za pomocą miar statycznych (bierzemy swój wzrost i mierzymy długość ramion - następnie z tabelki wyczytujemy odpowiednią długość). Taki sposób doboru długości kijów golfowych znajdziecie w innym artykule na naszej stronie. Jest to pomiar statyczny - dużo lepszy jest jednak pomiar dynamiczny, który polega na uderzeniu różnymi długościami kijów i sprawdzeniu, gdzie lepiej trafiamy w piłkę. Pojęcie trafiania w piłkę może być względne (na początku drogi golfowej ogólnie nie jest to łatwe zadanie :) - natomiast daje dużo lepszy ogląd jaka długość będzie pasowała nie tylko do naszych parametrów fizycznych, ale także do naszej techniki, ustawienia się do uderzenia itd.

Wedge - kije golfowe do precyzyjnej gry w okolicach greenu

Kije golfowe bardzo podobne do ironów, ale służące do dużo bardziej finezyjnych zagrań nazywa się wedge. Są najczęściej nieco bardziej smukłymi główkami niż żelaza - przez co lepiej przechodzą przez darń i można nimi bardzo precyzyjnie zagrać piłkę na odłegłości poniżej 100 metrów, albo przy samym greenie. Kije te służą do szeregu rozmaitych zagrań z różnego rodzaju podłoża - dlatego ich dobór jest sprawą indywidualną każego golfisty.

Rodzaje wedge'y

Każdy wedge powinien mieć swoje zadanie (lub kilka zadań) w zależności od naszej techniki, umiejętności a nawet rodzaju pola na którym gramy. Przeważnie w torbie golfisty znajdziemy minimum dwa wedge (Pitching Wedge - najczęściej 'zestawowy' oraz Sand Wedge - kij do zagrań z piasku, z bunkra). To jest jednak zestaw minimum i wielu golfistów nawet nie jest świadomych, że jest to zdecydowanie za mało. W torbie powinien znalezć się jeszcze Gap Wedge (zwany czasem Approach wedge) - generalnie kij pomiędzy PW i SW. Służy on do wykonywania z pełną mocą uderzeń nieco krótszych niż Pitching wedge (żebyśmy nie musieli kombinować co zrobić, kiedy mamy do zagrania na przykład nie 100m a 80m). Bardzo często kij tego typu wykorzystywany jest też wokół greenu do wykonania różnego rodzaju finezycjnych zagrań typu chip, flop czy lekki lob nad przeszkodą. Kolejnym kijem, który powinien wejść do torby golfowej jest Lob Wedge - kij przeważnie o kącie między 58 a 62 stopnie.

Tego typu wedge służy do wykonywania bardzo wysokich uderzeń (jak nazwa wskazuje - lobów).

Bardzo dobrze sprawdza się też, kiedy piłka golfowa jest blisko greenu ale w wysokiej trawie i potrzebujemy wyjść z tej trudnej sytuacji, przenieść piłkę nad przeszkodą i wylądować przy fladze i dołku golfowym.

 

Kluczową decyzję dotyczącą ilości kijów tego typu i rodzajów główek najlepiej skonsultować z fitterem, który podpowie jakie rozwiązania będą najlepiej sprzyjać stylowi naszej gry.