Jak dobierać wedge?

Prawidłowy dobór wedge'y jest bardzo często pomijany przez osoby doradzające nam przy kupnie zestawu kijów. Wielu sprzedawców, czy nawet trenerów, zadowala się sprzedażą Pitching Wedge'a i Sandwedge'a, zapominając o tym, że posiadanie odpowiednio dobranego zestawu kijów do krótkiej gry jest może i nawet ważniejsze niż driver, który pozwala uderzać dalej i prościej.

W tym poradniku postaramy się przybliżyć kilka podstawowych informacji o specyfikacji i budowe kijów typu wedge. Mamy nadzieję, że dzięki temu dobór tych kijów przestanie być przypadkiem, a stanie się odpowiednio przemyślaną decyzją, która będzie miała znakomity wpływ na poprawę wyników.

Kąt lica (loft)

Podstawowym pytaniem, na jakie trzeba sobie odpowiedzieć, kupując nowego wedge'a jest kąt (a raczej kąty) jaki będzie nam potrzebny. Większość producentów wytwarza dziś wedge dostępne w oddzielnej sprzedaży (poza kompletnymi zestawami) od kąta 48 stoni aż do 62-64 stopnie. Daje to bardzo duże możliwości wyboru odpowiedniego zestawu dla siebie, ale wielu golfistom sprawia kłopot.

Ogólna zasada daje się opisać w następującym skrócie: im większy kąt, tym piłka leci wyżej, ale nieco krócej. Wniosek - aby uzyskać optymalne pokrycie odległości przy krótkiej grze warto mieć komplet wedge'y, które pozwolą na uzyskiwanie równych odstępów uderzeń z pełnym swingiem (bez skracania uchwytu kija czy wykonywania pół-swingu).

Warto zacząć od zbadania tego, co już posiadamy w torbie - na początek najlepiej sprawdzić (lub jeśli sami nie wiemy - zapytać obsługi sklepu) jaki kąt lica ma nasz Pitching Wedge. To bardzo dobry punkt startowy dla ustalenia naszych dalszych potrzeb. Nie będziemy tutaj dokładnie opisywać wszystkich możliwych przypadków i konfiguracji zestawu wedge'y, ale jedno jest pewne i najważniejsze - optymalny zestaw wedge'y posiada równe odstępy w kątach między poszczególnymi kijami, postępując w górę. Przykładowo, jeśli nasz PW ma 46 stopni (bardzo typowy kąt dla dzisiejszych kijów tego rodzaju) to możemy mieć następujące kije w zestawie:

• - PW - 46 stopni (najczęściej jest to ostatni z kijów, jakie kupujemy w ramach kompletu ironów, gdyż większość producentów robi dzisiaj irony do tego numeru)
• - 50/52 stopni - idealny tzw. gap/approach wedge do uderzeń nieco krótszych niż wykonywane PW, ale ciągle z pełnym swingiem
• - 54/56 stopnie - w zależności od tego, na ile kijów chcemy i możemy sobie pozwolić kij 54/56 stopni może być Sandwedgem albo kolejnym wedgem w zestawie (zobacz więcej na ten temat w dalszej części poradnika)
• - 58/60 stopni - lob wedge, do krótkiej gry, niekoniecznie z pełnym swingiem

Taki zestaw jest przykładową propozycją i mocno zależy od naszych oczekiwań, predyspozycji a także już posiadanego sprzętu. Dlatego przed zakupem, jeśli nie jesteśmy pewni, lepiej zapytać sprzedawcę o poradę.

Bounce

Jest to parametr konstrukcyjny kijów - głównie odnosi się do wedge'y, choć tak naprawdę każdy z ironów w naszym zestawie ma jakiś kąt bounce.
Bounce z angielskiego znaczy mniej więcej tyle co "odbijać się". To bardzo dobry, opisowy sposób wyrażenia tego czym jest ten parametr.
Jest to kąt jaki powstaje między podłożem a najniżej umieszczoną częścią główki, która wchodzi w ziemię i "odbija" łopatkę w górę (zob. rysunek obok).

Jaki wpływ ma kąt bounce na grę wedge'ami? Jest to swoisty wyznacznik tego, jak reaguje główka kija przy kontakcie z podłożem.
Podstawowa zasada mówi, że im większy kąt bounce, tym bardziej kij jest odbijany od podłoża. Działa to trochę na zasadzie skrzydła samolotu. Z tą różnicą, że skrzydło "odbija się" w górę od powietrza, natomiast łopatka kija odbija się od znacznie twardszego materiału, jakim jest ziemia, trawa, czy piasek.

Duży bounce (przeważnie 12 i więcej stopni) to idealny parametr dla konstrukcji kijów typu sandwedge. Tutaj potrzebujemy wysokiego kąta bounce, aby kij zamiast zakopywać się w podłożu - wychodził ponad niego. Krótko mówiąc, duży bounce dobrze sprawdza się na miękkim lub sypkim podłożu, dając większe możliwości kształtowania lotu piłki.

Z kolei kije z niskim bounce bardziej prześlizgują się pod piłką, co dobrze sprawdza się przy grze z twardszego podłoża. Tam, skąd odbiłby się kij o dużym bounce - niski bounce pozwala na lepszą kontrolę, gdyż łopatka kija nie unosi się za bardzo i nie trafia piłki powyżej jej środka. Zamiast tego, kij wchodzi w podłoże tyle, ile potrzebuje i trafia piłkę poniżej środka ciężkości, dzięki czemu leci ona po optymalnej trajektorii.

Podsumowując, w dużym uproszczeniu: niski kąt bounce sprawdza się dla kijów, którymi chcemy grać z twardszego podłoża. Natomiast wysoki bounce to domena kijów do piasku (typowy sand wedge ma ok. 14-16 stopni bounce) lub kijów, którymi chcemy grać z miękkiego podłoża.

To bardzo duże uproszczenie, gdyż na dobór odpowiedniego kąta bounce ma wpływ także sposób w jaki uderzamy wedge'ami i specyfika naszego swingu. Aby optymalnie dobrać bounce do poszczególnych wedge'y, jakie chcemy mieć w zestawie, najlepiej zapytać sprzedawcę.

Kombinacja loft/bounce i liczba kijów w zestawie

Mając opisane dwa podstawowe parametry konstrukcyjne kijów typu wedge możemy spróbować przejść do sedna, czyli odpowiedzieć na pytanie jakie wedge powinniśmy mieć w torbie?
Jak zostało to już zasygnalizowane na początku - bardzo ważne są tutaj nasze osobiste preferencje, umiejętności, oczekiwania, a także (nie ma co ukrywać) możliwości finansowe.

Teoretycznie, optymalnie, z punktu widzenia dokładności krótkiej gry, byłoby mieć nawet i 6 wedge'y - na przykład co dwa stopnie. To dałoby idealne pokrycie odległości przy kluczowych dla nas uderzeniach na krótkie odległości, gdzie nawet 5 metrów w jedną albo w drugą stronę od dołka czy krawędzi greenu - robi różnicę.
Niestety, tutaj następuje pierwszy zasadniczy problem - nie bez powodu ktoś wymyślił, że w regulaminowym zestawie można mieć tylko 14 kijów i ani jednego więcej... Poza tym nie każdy jest zawodowym golfistą, który dostaje kije na żądanie od marki, która go sponsoruje :)

3 wedge
Swego rodzaju niezbędnym minimum są trzy wedge w zestawie - na przykład PW (ok. 45 stopni), Gap Wedge (50 lub 52 stopnie) i SW (najczęściej wtedy 56 stopni). W takim zestawie PW i GW mają mniejszy kąt bounce, bo służą do jak najdokładniejszej gry z różnych pozycji, z pełnym swingiem (nie mogą za bardzo odskakiwać od podłoża, bo gra nimi byłaby niemożliwa z większości położeń piłki).

4 wedge
Dodając jeden wedge do naszego zestawu zwiększa się znacznie paleta możliwości. Startując od PW, który przeważnie ma ok. 45 stopni możemy przejść do kija o kącie 50 lub 52 stopnie, który (podobnie jak w przykładzie z trzema wedge'ami) będziemy używać do uderzeń na nieco krótsze odległości niż PW. Ten kij będzie miał jednocyfrowy bounce, aby umożliwiać grę z jak największej liczby położeń piłki.

Następnym kijem może być wedge 54 lub 56 stopni. Tutaj mamy dwie podstawowe możliwości wyboru kąta bounce tego kija:

1. ma on być traktowany jako sandwedge - wtedy bounce jak największy, 14 i więcej stopni
2. ma on być traktowany jako kolejny wedge do gry z trawy - wtedy bounce raczej niski, jednocyfrowy lub jak najbliżej 10 stopni

Wybór opcji nr 1 pozwala nam na dobranie jeszcze jednego kija o większym kącie - na przykład 58 lub 60 stopni i traktowanie go jako tzw. lob wedge'a. Kij taki jest, wbrew pozorom, dość trudny w grze ze względu na duży kąt lica i związaną z tym podatność na błędy (nawet nieznacznie za wysoko uderzona piłka zamiast lecieć do góry dostaje "kantem" główki i leci po ziemi. Stąd, aby jeszcze bardziej nie utrudniać sobie życia, przy tym wariancie kąt bounce powinien być jak najmniejszy.

Z kolei opcja nr 2 wymusza niejako traktowanie ostatniego wedge'a, o największym kącie, jako kija do piasku. W tym przypadku powinien on mieć jak największy kąt bounce, aby umożliwiać łatwe wychodzenie z bunkrów.

Kilka przykładowych konfiguracji wedge'y prezentuje tabelka. Aby dobrać kij dla swoich umiejętności, oczekiwań i stylu gry najlepiej skonsultuj się z obsługą sklepu.

Autor: Michał Bajerski
Tekst jest własnością BogiGolf SC. Jego kopiowanie, udostępnianie, przerabianie lub wykorzystywanie jakichkolwiek fragmentów bez zgody autora jest przestępstwem.